De Witte Swaen, destijds het expetitieschip van Willem Barentsz dat woeste zeeën wist te
verkennen, heeft in loop der tijd in Harlingen een nieuw leven gekregen. Al ruim tien jaar wordt er
met man en macht in Harlingen gewerkt aan de bouw van het replicaschip. In 2018 bereikte het
team een mijlpaal met de tewaterlating en werd het schip gedoopt door Prinses Margriet. In de
vervolgjaren is er verder gebouwd aan het schip, met als doel het schip uit te laten varen naar
Nova Zembla. In de vierdelige serie ‘De Witte Swaen’ geeft Omrop Fryslân je een kijkje achter de
schermen bij de bouw van dit unieke proces. Een verscheidenheid aan vrijwilligers, de historie en
de traditionele bouwstijl komen aan bod.
In de serie wordt het proces van de laatste maanden van de bouw gevolgd. Zo komt in de eerste
aflevering Gerald de Weerdt, initiatiefnemer en bouwmeester van het project aan bod. De Weerdt
deed jarenlang onderzoek naar de scheepsbouw uit de 16e en 17e eeuw. “Ik raakte gefascineerd
door de slimme Hollandse bouwmethode, die zorgde voor een groei in de Hollandse scheepvaart in
de Gouden Eeuw.” In de aflevering neemt hij de kijker mee in de literatuur van destijds die
weerspiegeld wordt in de scheepswrakken die gevonden zijn in de Noordoostpolder en de
Waddenzee. “Door de Witte Swaen na te bouwen kunnen we de theorieën van onder anderen
Nicolaas Witsen testen.”
Van een meubelmaker en houtbewerker tot mantelzorger
In het tweede deel maken we kennis met Kees Visser, een gepensioneerde meubelmaker die al zeven
jaar meewerkt aan de Witte Swaen. Van het buigen van de gangen tot het plaatsen van de
dekbalken, grof en zwaar werk maar Visser pakt het werk wel aan. “Het is nogal wennen, het is heel
anders werken voor een meubelmaker.” We kijken mee op de werf en naar de grote groep
vrijwilligers die dit met z’n allen aanpakken. “Het zijn mensen met verschillende achtergronden en
disciplines, wat eveneens lijkt op het werken in de 16e eeuw waar ook niet iedereen dezelfde
papieren had.”
Het verhaal wordt de week daarop opgepakt door Nico Huisman. Huisman is een houtbewerker, zo
bouwt hij violen en heeft vroeger voor zijn eigen zeeschouw de masten en zwaarden gemaakt. De
masten voor de Witte Swaen maken, was voor hem een hele uitdaging. “Ik lag er wel eens wakker
van maar toen de eerste gelukt was kreeg ik er vertrouwen in.” In zijn werkplaats is hij druk bezig
met onderdelen voor het schip van Willem Barentsz.
In de vooreerst laatste aflevering zijn we bij Ineke van Santen. Naast haar werk als mantelzorger is zij
één dag per week aan het werk op de werf. Via een timmercursus voor vrouwen kwam ze op de
Barentszwerf terecht. “Ik ben gek op ‘âld guod’ en heb bewondering voor de mannen in de 16de
eeuw, die zonder te weten of ze wel weer terug zouden komen, toch vertrokken naar onbekende
oorden.” Ze leert op de Bataviawerf in Lelystad van traditioneel zeilmaker Anne Willem Bosma hoe
ze zeilen moet naaien.
Het verhaal van de Witte Swaen en haar vrijwilligers is vanaf 4 januari om 17.15 uur te volgen bij
Omrop Fryslân. De serie is geproduceerd door Bernard Kramer.
Geef een reactie